नोव्हेंबर महिन्यात भारतातील उत्पादन क्षेत्रातील वाढ 11 महिन्यातील नीचांकी पातळीवर पोहोचली आहे परंतु निर्यात ऑर्डरमध्ये लक्षणीय वाढ झाली आहे. PMI (Purchasing managers index) ऑक्टोंबर मधील 57.5 वरून नोव्हेंबर मध्ये 56.5 पर्यंत घसरला, जो अजूनही विस्तार क्षेत्रात आहे. PMI निर्देशांक 50 च्या वर असणे म्हणजे क्रियाकलाप पातळी वाढत असल्याचे दर्शवते.
उत्पादन क्षेत्रावर दबाव :
इनपुट किमतीतील वाढ श्रम खर्च आणि वाहतूक खर्चामुळे कंपन्यांनी त्यांच्या उत्पादनांच्या किमती अकरा वर्षातील सर्वोच्च गतीने वाढवल्या आहेत. यामध्ये रसायने,कापूस, चामडे आणि रबर या वस्तूवरील किमतीचा प्रमुख प्रभाव आहे.
नवीन निर्यात ऑर्डर मध्ये वाढ
अमेरिका आणि ब्रिटन सह बांगलादेश,चीन,इराण,इटली जपान आणि नेपाळ सारख्या देशांकडून नीट ऑर्डरमध्ये गेल्या चार महिन्यातील सर्वाधिक गतीने वाढ झाली आहे यामुळे उत्पादन क्षेत्राला काहीसा दिलासा मिळाला आहे.
रोजगार आणि साठ्यांमध्ये बदल
निर्मितीतील वाढ कमी झाली असली, तरी नोव्हेंबर महिन्यात रोजगाराच्या बातमीत सलग नव्या महिन्यात वाढ झाली आहे. कंपन्यांनी कायमस्वरूपी तसेच तात्पुरत्या तळांवर कर्मचारी भरती केली आहे ऑगस्ट 2017 नंतर प्रथमच तयार मालाचा साठा वाढला आहे,त्यामुळे सात वर्षाच्या खाली जाणार ट्रेंड खंडित झाला आहे. व्यवसायिकांना पुढील काळात मागणी वाढण्याची आणि नवीन उत्पादनांच्या विक्रीतून फायदा होण्याची अपेक्षा आहे. तसेच क्षमता विस्ताराचे प्रयत्न आणि विपणन धोरणे 2025 पर्यंत सकारात्मक उत्पादन वाढीला चालना देतील असा विश्वास व्यक्त केला जात आहे.
HSBC च्या मुख्य भरती अर्थतज्ञ प्रांजुल भंडारी म्हणाल्या "जरी नोव्हेंबर मध्ये PMI किंचित घसरला असला, तरी निर्यात ऑर्डर मुळे उत्पादन क्षेत्र अजूनही विस्तार पातळीत आहे. मात्र,वाढत्या खर्चामुळे उत्पादन क्षेत्राला आव्हानांचा सामना करावा लागत आहे." नोव्हेंबर मधील उत्पादन क्षेत्राचा अहवाल दाखवतो की, जरी मागणी टिकून असली तरी वाढत्या खर्चाचा थेट परिणाम उत्पादकांवर आणि ग्राहकांवर होत आहे. आगामी महिन्यात नवनवीन धोरणांची अंमलबजावणी करून या क्षेत्रात स्थिरता आणण्याची गरज आहे.