शुक्रवार,२८ मार्च रोजी २०२४-२५ च्या आर्थिक वर्षाचा शेवटचा व्यापारी दिवस असताना भारतीय शेयर बाजारांनी मंदीची छाप सोडली. ग्लोबल मार्केटमधील नैराश्य, अमेरिकेच्या ट्रम्प प्रशासनाच्या टॅरिफ धोरणाची अनिश्चितता आणि या सर्वांचा परिणाम म्हणून बेंचमार्क सूचकांक सेनसेक्स आणि निफ्टी यांनी ०.२५% ते ०.३१% पर्यंत घसरण दर्शवली. मात्र, संपूर्ण आर्थिक वर्षात (FY25) दोन्ही निर्देशांकांनी सुमारे ५% ची आकर्षक वाढ नोंदवली आहे. चला, या बाजारातील चढ-उताराचे तपशीलवार विश्लेषण करूया.
शेवटच्या दिवशी मंदी, पण वर्षभरातील कमाई ठोस!
– sensex: शुक्रवारी ३०-शेअर्सचा BSE निर्देशांक १९१.५१ गुणांनी (०.२५%) घसरून ७७,४१४.९२ अंकांवर बंद पडला. दिवसभरात तो ४२० गुणांपर्यंत खाली आला होता.
– निफ्टी: NSE चा ५०-शेअर्सचा निफ्टी ७२.६० गुण (०.३१%) घसरून २३,५१९.३५ अंकांवर थांबला.
– FY25 मधील कामगिरी: संपूर्ण वर्षात सेनसेक्स ३,७६३.५७ गुण (५.१०%) आणि निफ्टी १,१९२.४५ गुण (५.३४%) चढले. ही वाढ मुख्यत्वे IT, बँकिंग आणि औद्योगिक सेक्टरमधील स्थिर गुंतवणुकीमुळे झाली.
कोणते स्टॉक्स घसरले, कोणते चढले?
घसरण:
– इंडसइंड बँक:३.५०% पेक्षा जास्त घसरण.
– महिंद्रा अँड महिंद्रा: २% च्या वर घट.
– HCL टेक, मारुती, इन्फोसिस, झोमॅटो, पॉवर ग्रिड, अदाणी पोर्ट्स, TCS, अल्ट्राटेक सिमेंट यांसारख्या कंपन्यांचे भाव कोसळले.
वाढ:
– कोटक महिंद्रा बँक, HUL, ICICI बँक, टाटा मोटर्स, नेस्ले, भारती एअरटेल या कंपन्यांनी चढत्या ट्रेंडसह बाजारात विश्वास राखला.
ग्लोबल बाजारातील धक्के आणि त्याचा प्रभाव
आशियाई आणि युरोपियन बाजारांमधील मंदीचा भारतीय बाजारावर थेट परिणाम झाला. ट्रम्प प्रशासनाने जाहीर केलेल्या नवीन आयात शुल्क (टॅरिफ) मुळे, विशेषतः ऑटो, फार्मा आणि मॅन्युफॅक्चरिंग सेक्टरवर दबाव निर्माण झाला. याशिवाय, जपानमधील महागाईचा दर (CPI) वाढल्याने आशियाई बाजारांमध्ये गोंधळाचे वातावरण निर्माण झाले.
– आशियाई बाजार: सोल, टोकियो, शांघाय, हाँगकाँग येथे गंभीर घसरण.
– युरोपियन बाजार:नकारात्मक ट्रेंडसह खुलले.
– अमेरिकेचा प्रभाव: गुरुवारी NASDAQ आणि डॉव जोन्समध्येही मंदी नोंदवली गेली.
Geojit Investments चे विनोद नायर म्हणतात, अमेरिकेच्या टॅरिफमुळे निर्यात-आधारित सेक्टर्सवर दबाव येऊ शकतो. यामुळे गुंतवणूकदार सतर्क झाले आहेत. देशांतर्गत बाजाराची वाढ थांबली आहे, कारण टॅरिफचे ऑटो, फार्मा यांसारख्या क्षेत्रांवर होणारे परिणाम अजून स्पष्ट नाहीत.”
FII ची सक्रियता आणि तेलबाजारातील चढउतार
– FII गुंतवणूक: गुरुवारी परदेशी संस्थात्मक गुंतवणूकदारांनी (FII) ११,१११.२५ कोटी रुपयांच्या समभाग खरेदी केल्याने बाजारातील भावना सकारात्मक राहिली.
– कच्चा तेल: ब्रेंट क्रूडची किंमत ०.१८% वाढून प्रति बॅरल $७४.१६ एवढी झाली. तेलाच्या किमतीत स्थिरता ही भारतासारख्या आयात-अवलंबी देशासाठी थोडीशी आधारदायक बातमी आहे.
गेल्या दिवसाची वाढ आणि FY25 चा अंतिम चित्रपट
गुरुवारी सेनसेक्स ३१७.९३ गुण (०.४१%) चढून ७७,६०६.४३ आणि निफ्टी १०५.१० गुण (०.४५%) वरून २३,५९१.९५ अंकांवर पोहोचला होता. मात्र, शुक्रवारी ग्लोबल ट्रेंड आणि गुंतवणूकदारांच्या नफा-काढण्याच्या प्रवृत्तीमुळे ही वाढ टिकवणे शक्य झाले नाही.
वर्ष २०२४-२५: कोणते सेक्टर्स झळकले?
– IT आणि टेक: पेटेंटच्या वाढत्या मागणीमुळे TCS, इन्फोसिससारख्या कंपन्यांनी सुरुवातीच्या महिन्यांत चांगली कामगिरी केली.
– बँकिंग: कोटक, ICICI सारख्या खाजगी बँकांनी NPA मध्ये घट आणि कर्जवाढीमुळे यशस्वी वर्ष पार केले.
– ऑटो: इलेक्ट्रिक वाहनांची चाल आणि महिंद्रा, टाटा मोटर्सच्या नवीन मॉडेल्समुळे या सेक्टरने गतवर्षी चांगली प्रगती केली. मात्र, टॅरिफच्या भीतीमुळे शेवटच्या काही आठवड्यांत यात मंदी आली.
भविष्यातील अंदाज: काय सांगतात तज्ज्ञ?
तज्ज्ञांच्या मते, FY26 च्या सुरुवातीला बाजार अस्थिर राहील. याची मुख्य कारणे:
1. अमेरिकेच्या नवीन टॅरिफ धोरणाचा जागतिक व्यापारावर होणारा परिणाम.
2. RBI चे व्याजदर धोरण आणि महागाईवर नियंत्रण.
3. कच्च्या तेलाच्या किमतीतील अस्थिरता.
4. चीन-अमेरिका संबंधांतील तणाव.
सल्ला: छोट्या गुंतवणूकदारांनी सेक्टरवाइज डायव्हर्सिफिकेशन ठेवून, लॉन्ग-टर्म फंडामेंटल्सवर लक्ष केंद्रित करावे.
निष्कर्ष: स्थिरता आणि संधीचा समतोल
२०२४-२५ हे वर्ष भारतीय शेयर बाजारासाठी स्थिरतेचे ठरले. जरी Q4 मध्ये ग्लोबल हेडविंड्समुळे मंदी आली असली, तरी वर्षभरातील ५% वाढ ही गुंतवणूकदारांच्या विश्वासाचे प्रतीक आहे. FY26 मध्ये, कॉर्पोरेट कमाई, RBI चे धोरण आणि जागतिक आर्थिक परिस्थिती यावर बाजाराची प्रगती अवलंबून असेल. “बाजार हा उतारचढावांचा खेळ आहे – योग्य वेळी योग्य निवड महत्त्वाची,”असे सांगत गुंतवणूकदारांनी धैर्याने संधीची वाट पाहावी!