(२४ एप्रिल २०२४, सकाळ ७:०० वाजता अपडेटेड)
भारतीय सैन्याने आज पहाटे पाकिस्तान आणि पाकिस्तान-अधिकृत काश्मीर (POK) मध्ये असलेल्या ९ आतंकी केंद्रांवर अभूतपूर्व सैन्यातील कारवाई केली आहे. या ऑपरेशन सिंदूर अंतर्गत २४ अचूक मिसाइल हल्ल्यात ७०हून अधिक आतंकवादी ठार झाल्याचे रक्षण मंत्रालयाने पुष्टी केली आहे. ही कारवाई २२ एप्रिल रोजी अनंतनाग जिल्ह्यातील पहलगाम येथे घडलेल्या भीषण आतंकवादी हल्ल्याच्या प्रतिशोधात उठावण्यात आली आहे, ज्यात २५ भारतीय नागरिकांसह एक नेपाळी नागरिक यांचा मृत्यू झाला होता.
ऑपरेशनची मुख्य वैशिष्ट्ये: एका नजरेत
१. हल्ल्याची वेळ व स्थाने: पहाटे १:४४ वाजता पाकिस्तानच्या मुरीदके (लश्कर-ए-तैयबाचा गढ) आणि बहावलपूर (जैश-ए-मोहम्मदचे मुख्यालय) यासह POK मधील ९ आतंवी कॅम्प्सवर मिसाइल दाबण्यात आले.
२. नुकसान: ७०+ आतंकवादी ठार, ६०+ जखमी. यामुळे या संघटनांची क्षमता मोठ्या प्रमाणात कमी झाली आहे.
३. उद्देश: पहलगाम हल्ल्यातील दोषींना “त्यांच्या कल्पनेहून परे” शिक्षा देण्याचे भारताचे संकल्प साकारणे.
“आमची कारवाई मोजपट्टी, नियंत्रित आणि अतिरेकरहित होती”: रक्षण मंत्रालय
रक्षण मंत्रालयाच्या अधिकृत बयात म्हटले आहे, “भारताने पाकिस्तान आणि POK मधील फक्त आतंकी पायाभूत सुविधांवरच लक्ष्य केंद्रित केले. कोणत्याही पाकिस्तानी लष्करी ठिकाणांवर हल्ला करण्यात आलेला नाही. आपल्या कारवाईत संयम आणि नीतिमत्ता राखली आहे.” त्याचबरोबर, “जे भारताविरुद्ध आतंकी कट रचतात, त्यांना त्यांच्या जागीच उत्तर देण्याची भारताची प्रतिबद्धता आज पुन्हा सिद्ध झाली आहे,” असेही नमूद करण्यात आले.
पहलगामच्या वेदनेतून जन्मलेला प्रतिशोध
२२ एप्रिल रोजी पहलगाम येथील शांततापूर्ण पर्यटन क्षेत्रावर हल्ला झाला होता. सुरक्षा दलांनी आतंकवाद्यांशी १२ तास चाललेल्या गनिमी काव्यात २६ निरपराध जीव गमावले. या घटनेने संपूर्ण देशाला काळजाचा दंश पोचवला आणि सरकारकडे कठोर प्रतिक्रियेची मागणी केली गेली. पंतप्रधान नरेंद्र मोदींनी या हल्ल्याला “मानवतेविरुद्धचा गुन्हा” ठरवून, दोषींना “पृथ्वीच्या शेवटपर्यंत” पाठलाग करण्याचे आश्वासन दिले होते. ऑपरेशन सिंदूर हे त्याच्या त्या वचनाचे पहिले साक्षात्करण आहे.
कारवाईची रणनीती: अचूकता आणि संयम
सैन्याच्या सूत्रांनुसार, हे मिसाइल हल्ले पूर्वनियोजित होते. उंच तंत्रज्ञानाचा वापर करून लक्ष्यांवर अंधुक न पाडता, फक्त आतंकवादी ठिकाणे नष्ट करण्यात आली. हेलिकॉप्टर, ड्रोन्स आणि सॅटॅलाइट मदतीने माहिती गोळा करण्यात आली होती. यामध्ये नागरी हानी टाळण्यावर भर देण्यात आला.
एका वरिष्ठ अधिकाऱ्याने स्पष्ट केले, “ही कारवाई केवळ संदेश देण्यासाठी नाही, तर या संघटनांच्या मूळ पायाबंदीवर आघात करण्यासाठी होती. मुरीदके आणि बहावलपूरमधील कॅम्प्स हे दहशतवादाचे ‘पॉवर हाऊस’ आहेत. त्यांचा नायनाट केल्याशिवाय भारताची सुरक्षा पूर्ण होणार नाही.”
पाकिस्तानची प्रतिक्रिया: “झूठे आरोप” पण मौन
या हल्ल्यांनंतर पाकिस्तानी सरकारने प्रतिक्रिया देताना भारतावर “सीमा ओलांडून आक्रमण” केल्याचे आरोप केले आहेत. तथापि, आंतरराष्ट्रीय समुदायाकडे पाठवलेल्या तक्रारीत त्यांनी आतंकी कॅम्प्सच्या अस्तित्वाला नकार दिला आहे. भारताच्या परराष्ट्र मंत्रालयाने याला “सत्याचे खोटे बौद्धिकरण” असे संबोधले आहे.
भारताच्या बाजूने जागतिक समुदायाला पुरावे सादर करण्यात आले आहेत, ज्यात उपग्रह चित्रे, आतंकवाद्यांच्या संवादाचे रेकॉर्डिंग आणि गुप्ते माहिती समाविष्ट आहे. याशिवाय, पाकिस्तानमधील मीडियामध्येही हल्ल्यांच्या व्हिडिओ फुटेज दिसून आले आहेत.
देशाच्या सुरक्षेसाठी नवी योजना: २४४ जिल्ह्यांत सुरक्षा मोकाट सराव
ऑपरेशन सिंदूरच्या समांतर, भारत सरकार आज संध्याकाळी २४४ जिल्ह्यांत “शत्रूच्या हल्ल्याच्या परिस्थितीत नागरिक संरक्षण” सराव घेणार आहे. यातून स्थानिक प्रशासन, पोलिस आणि नागरिकांची तयारी तपासली जाईल. हा सराव पाकिस्तान आणि चीनसोबतच्या सीमेवर वाढत्या तणावाच्या पार्श्वभूमीवर महत्त्वाचा ठरतो.
पंतप्रधान मोदींनी या संदर्भात म्हटले आहे, “आपल्या जवानांनी सीमेवर बलिदान दिले आहे. आता प्रत्येक नागरिकाने राष्ट्रसुरक्षेसाठी सज्ज राहणे गरजेचे आहे. एकता आणि सावधानता हेच आपले शस्त्र आहे.”
जागतिक प्रतिसाद: समर्थन आणि टीका
अमेरिका, रशिया, फ्रान्ससह अनेक राष्ट्रांनी भारताच्या “स्व-संरक्षणाच्या हक्का”ला पाठिंबा दर्शवला आहे. संयुक्त राष्ट्राच्या सुरक्षा समितीत यावर चर्चा होणार असून, चीनने “द्विपक्षीय मुद्द्यांवर शांततेने चर्चा” करण्याचा सल्ला दिला आहे. तर पाकिस्तानच्या मित्रराष्ट्रांनी मध्यस्थतेची ऑफर केली आहे.
लोकमत: “आमच्या सैनिकांना सलाम!”
ऑपरेशन सिंदूरच्या बातमीने देशभरात देशभक्तीचे भावना उसळी घेतली आहेत. सोशल मीडियावर #IndianArmyStrikesBack, #SindoorOperation या ट्रेंड करत आहेत. मुंबईत एका युवकाने म्हटले, “१९७१ नंतर अशी निर्धाराची कारवाई झाली नव्हती. आज मनात भारतीय असल्याचा अभिमान वाटतो.” तर दिल्लीतील एक गृहिणी म्हणाली, “आमच्या मुलांच्या बलिदानाला अर्थ प्राप्त झाला.”
पुढील योजना: “सतत सज्जता”
सैन्याच्या अधिकाऱ्यांनी स्पष्ट केले आहे की, पाकिस्तानकडून प्रतिहल्ल्याची शक्यता असल्याने सीमा आणि घरेदारे सुरक्षित करण्यात ताण पडून आहे. जम्मू-काश्मीरमध्ये अतिरेकी गटांविरुद्ध मोहीमही तीव्र केली जात आहे. पंतप्रधान मोदी १ मे रोजी राजस्थानमध्ये सैन्याच्या विशेष समितीशी बैठक घेणार आहेत, ज्यात पुढील धोरणे ठरवली जातील.
निष्कर्ष: “शांतता हाच पराक्रम”
ऑपरेशन सिंदूर हा केवळ एक सैन्याचा हल्ला नसून, भारताच्या नव्या रणनीतीचा पाठपुरावा आहे — “आतंकवादाविरुद्ध सक्रिय पण नियंत्रित प्रतिकार”. यामागे देशाचे आत्मविश्वास, तंत्रज्ञान आणि जागतिक समर्थन आहे. पण यशाच्या गाजावाजासोबत, शांततेचा मार्गही सोडू नये, हे सरकारने स्पष्ट केले आहे. जसे पंतप्रधान मोदी म्हणाले, “शक्ती आणि शांती — हेच भारताचे आदर्श आहेत. आपण दोन्ही साधू शकतो.”