भारताची सर्वात मोठी आयटी कंपनी, टाटा कन्सल्टन्सी सर्व्हिसेस (TCS), पुढील वर्षभरात जवळपास 12,000 कर्मचाऱ्यांना (त्यांच्या एकूण कर्मचारीसंख्येच्या 2%) नोकरीवरून काढून टाकणार आहे.** हा निर्णय “काम करण्याच्या पद्धती बदलत आहेत” आणि कंपनीला “भविष्यासाठी तयार” व “अधिक चपळ” बनवण्याच्या गरजेमुळे घेण्यात आला आहे, असे TCS चे मुख्य कार्यकारी अधिकारी के. कृतीवासन यांनी स्पष्ट केले आहे.
काय म्हणाले TCS चे सीईओ?
“आम्ही सतत नवीन तंत्रज्ञान, विशेषतः कृत्रिम बुद्धिमत्ता (AI) आणि कार्यपद्धतीतील बदलांकडे लक्ष वेधत आहोत. काम करण्याच्या पद्धती बदलत आहेत. आम्हाला भविष्यासाठी तयार आणि अधिक चपळ बनणे आवश्यक आहे,” असे कृतीवासन यांनी Moneycontrol ला दिलेल्या मुलाखतीत सांगितले. त्यांनी नमूद केले की ही बरखास्ती प्रामुख्याने मध्यम आणि वरिष्ठ स्तरावरील भूमिकांवर परिणाम करेल, जेथे कर्मचाऱ्यांची पुन्हा नियुक्ती करणे शक्य झाले नाही.
AI चा प्रत्यक्षात आरोप नाही, पण…: “हे AI मुळे नाही, तर भविष्यासाठी लागणाऱ्या कौशल्यांच्या गरजेसाठी आहे. हे कर्मचाऱ्यांच्या पुन्हा नियुक्तीच्या शक्यतेबद्दल आहे, कमी लोकांची गरज आहे यासाठी नाही,” असे सीईओ यांनी जोर दिला.
हा एक कठीण निर्णय होता आणि मी सीईओ म्हणून घेतलेल्या सर्वात कठीण निर्णयांपैकी एक आहे. परंतु एक मजबूत TCS तयार करण्यासाठी हा निर्णय घेणे आवश्यक आहे,” असे ते म्हणाले.
बरखास्त होणाऱ्या कर्मचाऱ्यांना नोटिस कालावधीचे वेतन, एक अतिरिक्त सेव्हरन्स पॅकेज, विमा सुविधा वाढवणे आणि इतर ठिकाणी नोकरी मिळण्यासाठी मदत (आउटप्लेसमेंट) करण्याचा TCS चा विचार आहे.
जरी TCS AI ला थेट कारण म्हणून नाकारत असला तरी, त्यांनीही कबूल केले आहे की ते त्यांच्या कामकाजात AI चा मोठ्या प्रमाणावर वापर करत आहेत आणि “काम करण्याच्या पद्धती बदलत आहेत”. इतर तंत्रज्ञान कंपन्या AI च्या प्रभावाबद्दल अधिक स्पष्टपणे बोलत आहेत:
इनमोबी: या वर्षाच्या अखेरीस कंपनीमधील 80% कोडिंग ऑटोमेट होईल, ज्यामुळे नोकऱ्या जातील.
Salesforce: AI मुळे उत्पादकता वाढल्यामुळे यावर्षी सॉफ्टवेअर अभियंत्यांची भरती थांबवली आहे.
Clarna:मानवी भरती पूर्णपणे थांबवली आहे.
Shopify: जास्त माणसे नेमण्याची विनंती करणाऱ्या संघांना प्रथम हे सिद्ध करावे लागेल की त्या भूमिका AI द्वारे ऑटोमेट केल्या जाऊ शकत नाहीत.
AI चा कोडिंग क्षेत्रावर मोठा प्रभाव
या सर्व घडामोडींच्या पार्श्वभूमीवर, आयटी राक्षसांनी त्यांच्या मानवी कार्यबळात घट करण्याचा विचार करणे काहीसे अपेक्षितच आहे. AI ने अनेक क्षेत्रांवर परिणाम केला आहे, परंतु प्रोग्रामिंग क्षेत्रात सर्वात मोठा बदल दिसून आला आहे:
एका AI कोडिंग एजंटने अलीकडेच स्पर्धात्मक मानवी प्रोग्रामरपैकी फक्त एकालाच मागे टाकले.
OpenAI चे सीईओ सॅम अल्टमन यांच्या म्हणण्यानुसार, २०२५ च्या अखेरीपर्यंत AI जगातील सर्वोत्तम प्रोग्रामर असेल.
AI आता स्वतःहून संपूर्ण कोड विभाग लिहू शकते, आणि व्यावसायिक कोडर त्याचा वापर करून त्यांची उत्पादकता अनेक पटींनी वाढवू शकतात.
लव्हएबल सारख्या प्लॅटफॉर्म्सद्वारे फक्त इंग्रजीत सूचना देऊन संपूर्ण वेबसाइट्स आणि Apps तयार करता येत आहेत.
जरी TCS आपली बरखास्ती थेट AI शी न जोडता “भविष्यातील कौशल्ये” यावर भर देत असला तरी, ही कंपनी ज्याचे प्राथमिक कार्य कोड लिहिणे आहे, तिला AI च्या आगमनाने कार्यपद्धती बदलण्याची गरज नाही असे म्हणणे कठीण आहे. कृतीवासन यांच्या स्वत:च्या शब्दात – “काम करण्याच्या पद्धती बदलत आहेत” – हेच संपूर्ण IT उद्योगातील मोठ्या बदलाचे सूचक आहे. TCS ची ही कृती केवळ एका कंपनीचा निर्णय नसून, तंत्रज्ञानाच्या वेगाने होत असलेल्या उलथापालथीमुळे संपूर्ण क्षेत्राला सामोरे जावे लागणाऱ्या आव्हानांचे प्रतीक आहे. हजारो कुशल कर्मचाऱ्यांच्या भविष्यासह, ही घटना भारतीय IT उद्योगाच्या पुनर्रचनेच्या सुरुवातीची निदर्शक ठरू शकते.