३ एप्रिल ते ५ एप्रिल २०२५ या कालावधीत नवी दिल्लीतील भारत मंडपम येथे होणाऱ्या स्टार्टअप महाकुंभ २०२५ ह्या उपक्रमाचे आयोजन जमातीय व्यवहार मंत्रालय (MoTA) यांनी केले आहे. हा कार्यक्रम अनुसूचित जमाती (ST) उद्योजकांना त्यांच्या नाविन्यपूर्ण उपक्रमांना प्रदर्शनाची संधी देण्यासाठी आणि उद्योगप्रमुखांशी जोडण्यासाठी एक मंच उपलब्ध करून देण्याच्या उद्देशाने राबविण्यात आला आहे. हा कार्यक्रम जनजातीय गौरव वर्ष या उत्सवाच्या संदर्भात आहे, जो जागतिक पातळीवर प्रसिद्ध असलेल्या जमातीय नेते भगवान बिरसा मुंडा यांच्या १५० व्या जयंतीनिमित्त साजरा केला जात आहे.
धरती आबा ट्राइबप्रेन्योर्स २०२५
MoTA अंतर्गत राबविण्यात येणारी धरती आबा ट्राइबप्रेन्योर्स २०२५ ही भारतातील जमातीय उद्योजकतेच्या महत्त्वाकडे लक्ष वेधणारी एक प्रमुख उपक्रम आहे. जमातीय समुदायांमध्ये समावेशक आर्थिक विकास आणि स्वावलंबन प्रोत्साहित करणे हे या कार्यक्रमाचे प्रमुख ध्येय आहे. यात ४५ पेक्षा अधिक ST उद्योजकांनी स्थापन केलेले स्टार्टअप्स सहभागी होतील, ज्यांना IIM कोलकाता आणि IIT भिलाई सारख्या प्रतिष्ठित संस्थांमध्ये इन्क्युबेट केले गेले आहे.
स्टार्टअप महाकुंभ २०२५ चे उद्दिष्ट
या उपक्रमाचा मुख्य उद्देश जमातीय उद्योजकता आणि नाविन्यपूर्ण कल्पनांना प्रोत्साहन देणे हा आहे. ST उद्योजकांना व्हेंचर कॅपिटलिस्ट, इम्पॅक्ट इन्व्हेस्टर्स आणि मार्गदर्शकांच्या संपर्कात आणण्यासाठी हे मंच उपयोगी पडेल. सरकारच्या आत्मनिर्भर भारत या दृष्टिकोनाशी सुसंगत असलेल्या या उपक्रमाद्वारे जमातीय समुदायांच्या आर्थिक सक्षमतेस गती देण्याचा प्रयत्न आहे.
भागीदारी आणि निधी योजना
MoTA ने IIM कोलकाता, IIT दिल्ली सारख्या प्रमुख संस्थांसोबत भागीदारी केली आहे, ज्यामुळे जमातीय उद्योजकांसाठी एक सक्षम स्टार्टअप इकोसिस्टम तयार होईल. याशिवाय, ५० कोटी रुपयांच्या सुरुवातीच्या निधीने व्हेंचर कॅपिटल फंड स्थापन करण्यात आला आहे, जो जमातीय समुदायांतील नाविन्य आणि उद्योजकतेला आर्थिक पाठबळ देईल.
समावेशक विकासाची प्रतिबद्धता
ही मोहीम सरकारच्या समावेशक विकासाच्या धोरणाचे प्रतीक आहे. जमातीय उद्योजक केवळ आर्थिकदृष्ट्या योगदान देत नाहीत, तर त्यांच्या सांस्कृतिक वारशाचे संवर्धनही करतात. MoTA चा प्रयत्न आहे की जमातीय स्टार्टअप्स राष्ट्रीय आणि आंतरराष्ट्रीय पातळीवर ओळखले जावेत. स्टार्टअप महाकुंभ २०२५ हा जमातीय समुदायांच्या आर्थिक सक्षमतेकडे वाटचाल करणारा एक महत्त्वाचा टप्पा आहे.
स्टार्टअप महाकुंभ २०२५: वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न (FAQ)
१. स्टार्टअप महाकुंभ २०२५ म्हणजे काय?
स्टार्टअप महाकुंभ २०२५ हा जमातीय उद्योजकांना (ST) त्यांच्या नाविन्यपूर्ण उपक्रमांना प्रदर्शित करण्यासाठी, उद्योगप्रमुखांशी जोडण्यासाठी आणि निव्वळ आर्थिक सक्षमतेसाठी एक राष्ट्रीय मंच आहे. हा कार्यक्रम जमातीय व्यवहार मंत्रालय (MoTA) यांनी आयोजित केला आहे.
२. हा कार्यक्रम कोठे आणि केव्हा होणार आहे?
– ठिकाण: भारत मंडपम, नवी दिल्ली
– तारीख: ३ एप्रिल ते ५ एप्रिल २०२५
३. जनजातीय गौरव वर्ष आणि भगवान बिरसा मुंडा यांच्याशी याचा कसा संबंध आहे?
हा कार्यक्रम **भगवान बिरसा मुंडा यांच्या १५० व्या जयंतीनिमित्त** साजरा केल्या जाणाऱ्या **जनजातीय गौरव वर्ष** (Janjatiya Gaurav Varsh) च्या उद्देशाशी जोडला गेला आहे. बिरसा मुंडा हे जमातीय समुदायांचे प्रेरणास्त्रोत आणि स्वातंत्र्ययोद्धा होते.
४. धरती आबा ट्राइबप्रेन्योर्स २०२५ म्हणजे काय?
ही MoTA ची एक प्रमुख योजना आहे, ज्यात ४५ पेक्षा अधिक जमातीय स्टार्टअप सहभागी होतील. यातील बहुतेक स्टार्टअप्स IIM कोलकाता, IIT भिलाई सारख्या संस्थांमध्ये इन्क्युबेट केले गेले आहेत.
५. या कार्यक्रमाची मुख्य उद्दिष्टे कोणती आहेत?
– जमातीय उद्योजकता आणि नाविन्यतेला प्रोत्साहन.
– ST उद्योजकांना व्हेंचर कॅपिटलिस्ट, इन्व्हेस्टर्स आणि मार्गदर्शकांशी जोडणे.
– **आत्मनिर्भर भारत** च्या दृष्टीने जमातीय समुदायांचे आर्थिक सक्षमीकरण.
६. स्टार्टअप्ससाठी निधीची काय सोय आहे?
MoTA ने **व्हेंचर कॅपिटल फंड** सुरू केला आहे, ज्याचा प्रारंभिक कोष ₹५० कोटी आहे. हा निधी जमातीय उद्योजकांच्या नाविन्यपूर्ण प्रकल्पांना आर्थिक पाठबळ देईल.
७. संस्थात्मक भागीदारी कोणती आहे?
– IIM कोलकाता, IIT दिल्ली, IIT भिलाई सारख्या संस्था स्टार्टअप इन्क्युबेशन आणि मार्गदर्शनासाठी सहयोग करत आहेत.
८. जमातीय उद्योजकांना यात सहभागी होण्याचे काय फायदे आहेत?
– उद्योग नेत्यांशी संवाद आणि नेटवर्किंगची संधी.
– निधी उपलब्धतेसाठी इन्व्हेस्टर्सशी थेट संपर्क.
– मार्केटिंग, टेक्नॉलॉजी आणि व्यवसाय मार्गदर्शनाचे प्रशिक्षण.
९. हा कार्यक्रम समावेशक विकासासाठी का महत्त्वाचा आहे?
जमातीय समुदाय केवळ आर्थिकदृष्ट्या मजबूत होत नाहीत, तर त्यांचा सांस्कृतिक वारसा आणि स्वावलंबन याला हातभार लागतो. MoTA चे ध्येय या स्टार्टअप्सना राष्ट्रीय आणि आंतरराष्ट्रीय स्तरावर पोहोचवणे आहे.
१०. अधिक माहिती कशी मिळेल?
MoTA च्या अधिकृत वेबसाइटवर किंवा स्टार्टअप महाकुंभ २०२५ च्या रजिस्ट्रेशन पोर्टलवर संपर्क साधा.